سنگ های قیمتی، تلألؤ نور هنرمندان کویر - وبلاگ ورزشی چلسی

به گزارش وبلاگ ورزشی چلسی، امروزه یکی از رشته های صنایع دستی و مهم استان کرمان هنر تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی است.

استفاده از سنگ (کانی قیمتی) از گذشته به طور سنتی در کشور ما که تاریخی چند هزار ساله دارد، معمول بوده است.

در چند دهه اخیر نگاه خاص و نوینی به سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی شد و گوهر تراشی و گوهر شناسی و اکتشاف در این زمینه، خیلی مورد توجه اهل فن نهاده شد.

سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی به سنگ هایی از قبیل فیروزه، زمرد، آماتیس، عقیق، فیروزه، گارنت سبز (زمرد) لاجورد، یاقوت، یشم و... اطلاق می گردد. این سنگ ها که در ایران به وفور یافت می گردد و پس از تراش و نشاندن در رکابی از طلا یا نقره، زیبایی و ارزش افزوده زیادی خواهند یافت. امروزه تراش چنین سنگ هایی با دستگاه تراش سنگ برقی انجام می گردد.

پس از انتخاب نوع سنگ و تراش و فرم دهی آن را پرداخت می نمایند و برق می اندازند تا به عنوان انگشتر، گردنبند، دستبند، گوشواره و.. مورد استفاده قرار گیرد. تحقیقاتی درباره خواص درمانی سنگ ها نیز صورت گرفته که خود باعث رونق این هنر شده است. سنگ خام (به اصطلاح اهل فن زنده) از معدن تهیه می گردد و پس از در نظر دریافت الگو یا طرح پیش بینی شده تراش می خورد. تراش و فروش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی و صادرات آن یکی از اقلام صادرات غیرنفتی در ایران به حساب می آید.

تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی با ابزار و وسایل مخصوص برای ساخت زیورآلات، ظروف و اشیای تزیینی یکی از رشته های صنایع دستی را شامل می گردد.

ابزارهای این رشته عبارتند از دستگاه برش سنگ، دستگاه تراش الماسه، دستگاه پرداخت، سنباده، براق نماینده، فِرِز انگشتی، انواع مته الماسه برای ایجاد طرح روی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی.

شهربابک، شهر سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی

شهرستان شهربابک در استان کرمان از دو حیث در زمینه گردشگری، حائز اهمیت است نخست روستای صخره ای میمند که در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است و دوم هنر تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی که در شکل نگین انگشتری بر دست بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی خودنمایی می نماید.

معادن فیروزه شهربابک در کنار سایر معادن کانی این شهرستان فعال است که متاسفانه طی سال های گذشته، فیروزه ای که از این معادن استخراج می شد کمتر مورد توجه قرار داشت به طوریکه سنگ های معدن شهربابک بعد از استخراج به صورت رسمی به شهرهایی که مرکز فیروزه تراشی بودند منتقل می شدند.

در این شهرستان معدن مستقل فیروزه وجود ندارد و در حین برداشت مس، رگه های غنی سنگ فیروزه نیز دیده می گردد که از نظر ارزش ریالی کم ارزش تر از مس است، این سنگ ها بعد از برداشت به سمت دستگاه های سنگ شکن ارسال می گردد و در نهایت در این بخش سنگ های فیروزه جدا شده (اکثرا به صورت دستی) و در اختیار صنعتگران قرار می گیرد.

بخش قابل توجهی از این سنگ ها به شهرهای دیگر به عنوان متاع ممنوع المعامله و در نهایت به اسم و برند شهرهای مذهبی کشور به گردشگران فروخته می گردد. متاسفانه در چند سال اخیر سهم استان کرمان در زمینه صنعت سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی بسیار اندک بوده است و برند سازی، صنعت بسته بندی و تجاری سازی به صورت پایه ای انجام نشده است.

تعداد هنرمندان رشته تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی استان کرمان حدود 700 نفر است که بیشتر هنرمندان این رشته در شهرستان شهربابک فعالیت می نمایند.

با وجود ثبت و فعالیت بیش از 40 شرکت تعاونی در شهرستان شهربابک این شهرستان قابلیت تبدیل شدن به برند ملی با عنوان شهر فیروزه را دارد.

اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان آمادگی خود را برای انجام مطالعات لازم برای ثبت شهر شهربابک به عنوان شهر ملی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی اعلام نموده است که چنانچه فرمانداری این شهرستان اعتبار مورد احتیاج را تامین کند این موضوع اجرایی خواهد شد.

در حال حاضر صادارات این رشته هنری به صورت چمدانی انجام می گردد که در صورت سرمایه گذاری و تکمیل زنجیره فراوری امکان اشتغال برای هزار نفر در رشته فرآوری سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی و زیورالات سنتی ایجاد می گردد.

تسهیلات مناسبی برای حمایت از صنعتگران تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی اختصاص یافته است و جوانان شهربابکی می توانند در صورت تمایل درخواست خود را به معاونت صنایع دستی استان کرمان ارائه دهند.